Wat bedoelen we met microplastics en waarom in de vriezer?
Microplastics zijn kleine plasticdeeltjes die afkomstig kunnen zijn van verpakkingen, slijtage van materialen of verontreiniging van voedsel. Hoewel invriezen op zichzelf geen microplastics maakt, kan het proces en het gebruik van ongeschikte verpakkingen ervoor zorgen dat kleine deeltjes in je eten terechtkomen — bijvoorbeeld door wrijving van folie, krassen in plastic bakjes of aantasting door vetten en zuren.
Waar komen die deeltjes vandaan?
- Verpakkingsmateriaal: dunne folie, zakjes en sommige goedkope bakjes kunnen slijten.
- Verwerking en vervoer: bevroren producten uit de winkel hebben vaak meerdere lagen verpakking die scheuren of afbladderen.
- Milieucontaminatie: vis en schaaldieren kunnen al microplastics bevatten vóór ze in de vriezer belanden.
Welke verpakkingen zijn het veiligst voor invriezen?
Niet alle plastic is hetzelfde. Zoek naar termen zoals "vriezerbestendig", voedselveiligheidssymbolen of recyclecodes die aangeven dat materiaal geschikt is voor langdurige koude. Over het algemeen zijn er betere keuzes:
- Glazen potten en schalen met goed sluitend deksel — ideaal voor soepen, sauzen en porties. Glazen is inert en neemt geen smaak of geur over.
- Goedgekeurde diepvrieszakken — speciaal ontworpen zakken zijn dikker en vormen een betere barrière tegen vocht en geurtjes dan huishoudfolie.
- Siliconen bakvormen en deksels — herbruikbaar en bestand tegen zowel koude als warmte.
Aan de andere kant: wegwerpplastic bakjes van lage kwaliteit, dunne huishoudfolie en plastic die niet expliciet als vriezerbestendig is aangeduid, kun je beter vermijden voor lang bewaren of voor vette/zuurhoudende voeding.
Leidt invriezen tot chemische migratie?
De kans dat chemicaliën uit verpakkingen in je voedsel migreren is afhankelijk van temperatuur, voedseltype (vetten en zuren bevorderen migratie) en de kwaliteit van het materiaal. Bevroren producten zijn meestal niet warmer dan koel, maar bij wisselende temperaturen (bijv. ontdooien en weer invriezen) neemt het risico toe. Daarom zijn juist goede afdichting en stabiele temperaturen belangrijk — zie ook temperatuur en invriestechniek.
Praktische tips om risico’s te verminderen
- Gebruik de juiste materialen: kies glas, BPA-vrije en vriezerbestendige kunststof of siliconen. Label je bakjes met datum en inhoud.
- Vermijd direct contact van zeer vette of zure voedingsmiddelen met onbekend plastic: vet en zuur bevorderen chemische overdracht.
- Beperk gebruik van huishoudfolie: wikkel voedsel eerst in bakpapier of plaats in een dikke diepvrieszak voordat je folie gebruikt.
- Vacumeer verstandig: vacuümverpakking verlengt houdbaarheid en vermindert vriesbrand, maar gebruik alleen daarvoor bedoelde zakken en volg de gebruiksaanwijzing.
- Koop losse verpakkingsvrije of minder verpakte producten: hoe minder verpakkingslagen, hoe kleiner de kans op deeltjes.
- Controleer gecontracteerde bezorging: bij thuisbezorging van vrieswaren, handel snel bij ontvangst en bekijk onze tips in bevroren boodschappen aan de deur.
Verminder vriesbrand maar houd microplastic in de gaten
Vriesbrand ontstaat wanneer watermoleculen sublimeren en oppervlakken uitdrogen; het heeft invloed op smaak en textuur maar is niet hetzelfde als microplasticverontreiniging. Goede afdichting en snelle invriezing beperken vriesbrand. Voor richtlijnen over veilig ontdooien en bewaren, lees voedselveiligheid en ontdooien.
Schoonmaken en onderhoud van je vriezer
Regelmatig onderhoud helpt ook risico’s te beperken. Vuil en losse deeltjes kunnen zich ophopen in hoeken en op rubbers. Maak de vriezer regelmatig schoon met milde zeep en warm water en vermijd agressieve oplosmiddelen die afdichtingen kunnen aantasten. Meer praktische onderhoudstips vind je op onderhoud en schoonmaak.
Wat te doen bij twijfel over producten uit de winkel
Koop waar mogelijk producten met duidelijke verpakking en etikettering. Als een product beschadigde verpakking heeft of rare geur/uiterlijk vertoont na ontdooien, gooi het weg. Wil je weten welke producten supermarkten bevriezen en hoe je daar slimmer van profiteert? Lees wat supermarkten écht bevriezen.
Praktische checklist voor je vriezer
- Gebruik glas of goedgekeurde diepvrieszakken voor lange opslag.
- Label en dateer alles; gebruik FIFO (first in, first out).
- Vermijd herhaaldelijk ontdooien en opnieuw invriezen.
- Reinig de vriezer regelmatig en controleer de deurrubbers.
- Kies voor producten met minder en stevigere verpakkingen.
Slotwoord
Je vriezer bevat meer dan alleen eten: verpakkingskeuzes en bewaarmethoden beïnvloeden zowel kwaliteit als potentiële blootstelling aan microplastics. Met relatief eenvoudige aanpassingen — betere materialen, slimme verpakking en goed onderhoud — verklein je de risico’s aanzienlijk. Voor meer technische keuzes rondom de aanschaf of indeling van een vriezer kun je ook kijken naar formaten en inbouwopties en adviezen over energieklasse en besparing om een duurzame keuze te maken.
